Και τώρα ήρθε η ώρα να δείξουν πολιτική τόλμη οι φορείς της Κρήτης! Το ζήτημα της ένταξης της Κνωσού στην UNESCO είναι κορυφαίο, όμως συνοδεύεται από τεράστιο όφελος, καθώς και επισήμως θα καταστεί παγκόσμιο μνημείο, και ταυτόχρονα πολύ μεγάλο πολιτικό κόστος για τους τοπικούς φορείς που θα πρέπει να προωθήσουν παρεμβάσεις οι οποίες ενδεχομένως να βλάψουν κυρίως κάποιους ιδιώτες.
Αφενός η ένταξη του αρχαιολογικού χώρου στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς είναι μια κορυφαία πράξη αναγνώρισης του Μινωικού Πολιτισμού, που κατά καιρούς έχει αμφισβητηθεί η καταγωγή του. Αφετέρου η ένταξη της Κνωσού στην UNESCO έχει και πολιτικό κόστος, καθώς θα πρέπει να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις άκρως τολμηρές αναφορικά με τις βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο, αλλά και μακροπρόθεσμες, όπως η αλλαγή του υποβάθρου, δηλαδή μεταφορά του κυκλοφοριακού φόρτου σε άλλη οδό και εκκαθαρίσεις αυθαιρέτων και καταληφθέντων οικοπέδων που είναι ήδη απαλλοτριωμένες υπέρ του Δημοσίου!
Το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της “Ν.Κ.” και του neakriti.gr στη διάρκεια της επίσκεψης της κ. Μενδώνη στο Ηράκλειο στις 8 Μαρτίου, που αποκάλυψε ότι έρχονται για αυτοψία οι εμπειρογνώμονες της UNESCO
Αυτό το πολιτικό κόστος το αντέχει ο Δήμος Ηρακλείου; Ή θα αρκεστεί στο πώς θα “κρυφτούν” πίσω από παραβάν τα καταστήματα έναντι της Κνωσού, ώστε να γίνει η αυτοψία από τους εμπειρογνώμονες;
Η “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr, λίγες μέρες πριν από την κάθοδο της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, είχαν παρουσιάσει το περιεχόμενο της μελέτης εξωραϊσμού που εκπονήθηκε με έξοδα της Περιφέρειας Κρήτης, η οποία έχει επιδείξει θερμό ενδιαφέρον να βοηθήσει στην ωρίμανση της πρότασης του υπουργείου Πολιτισμού προς την UNESCO για ένταξη της Κνωσού. Μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν ότι το αίτημα έχει ήδη υποβληθεί με οριστικό φάκελο και η υπουργός Πολιτισμού φέρεται να το παρουσίασε και στους φορείς της Περιφέρειας Κρήτης, αλλά και του Δήμου Ηρακλείου.
Εξ ου και το αποκαλυπτικό δημοσίευμα της “Ν.Κ.” και του neakriti.gr στη διάρκεια της επίσκεψης της κ. Μενδώνη στο Ηράκλειο στις 8 Μαρτίου, που αποκάλυψε ότι έρχονται για αυτοψία οι εμπειρογνώμονες της UNESCO. Μάλιστα, σε αυτό το δημοσίευμα η εφημερίδα μας και το neakriti.gr είχαν αποκαλύψει ότι η κ. Μενδώνη είχε ζητήσει από τους τοπικούς φορείς, κυρίως τον Δήμο Ηρακλείου, να μεταβεί στα τέλη Μαρτίου στο υπουργείο και να παραδώσει το υπόβαθρο της περιοχής με καταγεγραμμένα όλα τα νόμιμα αλλά και αυθαίρετα κτίσματα στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο της Κνωσού.
Ωστόσο, στη διάρκεια των επαφών της υπουργού Πολιτισμού στο Ηράκλειο με Καλοκαιρινό και Αρναουτάκη υπήρξαν έντονοι προβληματισμοί. Η μελέτη της Περιφέρειας Κρήτης προτείνει εξωραϊσμό του χώρου, με άμεσες παρεμβάσεις εντός 8μήνου που η ίδια η υπουργός είχε αναφέρει, αλλά και άλλες σε βάθος τετραετίας, προφανώς αν ενταχθεί το μνημείο στην UNESCO τι θα πρέπει να ακολουθήσει.
Στις άμεσες παρεμβάσεις χρειάζεται να γίνουν κάποιες πρώτες ενέργειες που να ικανοποιήσουν τα αυστηρά κριτήρια των εμπειρογνωμόνων της UNESCO, που θα κάνουν την αυτοψία το φθινόπωρο - Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο. Τέτοιες παρεμβάσεις αφορούν στα πάρκινγκ και τη μεταφορά τους, την πρόσβαση ως την είσοδο στο μνημείο, αλλά και τις όψεις των καταστημάτων έναντι της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου!
Ο γρίφος ήταν δύσκολος. Εκκαθάριση όψεων ή τοποθέτηση κατασκευών ώστε να αποκρύπτονται με έντεχνο τρόπο από τη θέαση των επισκεπτών του μνημείου; Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Δήμος Ηρακλείου βρέθηκε αντιμέτωπος με μια πολύ σκληρή πραγματικότητα. Πολιτικό κόστος ή γενναίες αποφάσεις για ένταξη της Κνωσού στην UNESCO με οφέλη και παγκόσμια αναγνώριση;
Στο σημείο αυτό συζητήθηκε στην τότε σύσκεψη το ενδεχόμενο να τοποθετηθούν κάποια παραβάν όχι ενιαία και κλειστά, αλλά περίπου όπως αυτά που τοποθετούνται στις όψεις σύγχρονων κτηρίων, αποτελούμενα από σανίδες που αφήνουν ενδιάμεσο κενό! Αυτά ως τον Σεπτέμβριο και αν οι εμπειρογνώμονες πειστούν από την αυτοψία στην Κνωσό ότι τα κριτήρια πληρούνται για ένταξη, τότε θα πρέπει να εφαρμοστεί ένα πιο ριζοσπαστικό σχέδιο σε βάθος τετραετίας, όπως είχε ανακοινώσει η κ. Μενδώνη.
Οι πιο ριζοσπαστικές παρεμβάσεις σε αυτή τη φάση δεν είναι προαπαιτούμενο για να έρθουν οι εμπειρογνώμονες. Αλλά αν η Κνωσός ενταχθεί στην UNESCO, τότε θα είναι απαιτούμενες να γίνουν μέσα σε 4 χρόνια για την πλήρη ένταξη του μνημείου στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Τέτοιες παρεμβάσεις μνημονεύονται στη μελέτη της Περιφέρειας Κρήτης που εκπονήθηκε, συνεπικουρώντας τις προσπάθειες του υπουργείου Πολιτισμού και δαπανώντας 200.000 ευρώ από το τοπικό ταμείο. Τέτοιες παρεμβάσεις έχουν να κάνουν με τον δρόμο, ο οποίος όμως είναι δικαιοδοσίας του Δήμου Ηρακλείου. Θα εκτραπεί από άλλη οδό η κυκλοφορία, όπως προβλέπει η μελέτη;
Θα αποφασίσει ο Δήμος, αλλά η μελέτη της Περιφέρειας προτείνει αυτό. Θα εκκαθαριστούν οι όψεις και τα αυθαίρετα κτίσματα έναντι της Κνωσού και θα απελευθερωθούν τα καταπατηθέντα, που έχουν ήδη δεκαετίες τώρα απαλλοτριωθεί; Η μελέτη της Περιφέρειας Κρήτης το προτείνει, αλλά είναι επίσης στη δικαιοδοσία του Δήμου Ηρακλείου αν θα το πράξει και πότε, καθώς η περιοχή είναι στη δικαιοδοσία του και εκείνος θα εφαρμόσει όποιο σχέδιο περί εκκαθαρίσεων αυθαιρέτων ή αποβολής καταπατητών.
Η συγκυρία είναι σε αυτή τη φάση η πιο κατάλληλη, αφού για πρώτη φορά την τελευταία 20ετία που συζητείται η ένταξη της Κνωσού στην UNESCO με διάφορες προσπάθειες από τη δημοτική Αρχή Κουράκη, που πρότεινε μέχρι πεζοδρόμηση του δρόμου από Βενιζέλειο ως Κνωσό στο Τεχνικό Πρόγραμμά του, δημιουργώντας την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, αλλά και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση της εποχής επί Σαρρή, βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης και σοβαρής προσπάθειας.
Για την ακρίβεια, ουδέποτε έφτασε πέραν των προφορικών συζητήσεων να κατατεθεί αίτημα στην UNESCO για την Κνωσό και είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Θα αφήσουν τώρα την ευκαιρία Περιφέρεια Κρήτης και Δήμος Ηρακλείου να πάει χαμένη; Η πρόταση του υπουργείου Πολιτισμού για σειριακή εγγραφή 6 μνημείων Μινωικού Πολιτισμού στην Κρήτη (Κνωσός, Μάλια, Ζώμινθος, Κυδωνία, Ζάκρος, Φαιστός) δίνει την ευκαιρία. Αλλά κάθε ευκαιρία θέλει και θυσίες...
Η αλήθεια για συναίνεση
«Όλα θα γίνουν με τη συναίνεση των ανθρώπων που εμπλέκονται στον ευρύτερο χώρο της Κνωσού», κατέληξε στη δήλωσή του ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός μετά τη χθεσινή σύσκεψη.
Η φράση αυτή του δημάρχου “κρύβει” όλη την αλήθεια για το θέμα της Κνωσού, ότι χρειάζεται ριζική αναμόρφωση ακόμη και με εκκαθάριση κτισμάτων ή αλλαγή διαδρομής για την κυκλοφορία των Ι.Χ. Και αυτά απαιτούν συναίνεση των εμπλεκόμενων ανθρώπων, δηλαδή των πολιτών, κατοίκων και καταστηματαρχών στην περιοχή! Και φυσικά δεν είναι προαπαιτούμενα μέχρι τον Σεπτέμβρη. Αυτά σε βάθος 4ετίας, όπως είπε η κ. Μενδώνη. Άμεσα θα βρεθούν άλλες λύσεις προσωρινές ενόψει της αυτοψίας των πραγματογνωμόνων.
Η χθεσινή ανακοίνωση - Επιβεβαίωση της δέσμευσης για την κατάθεση προτάσεων έως τις 3 Απριλίου
Το γραφείο Τύπου της Περιφέρειας Κρήτης, όπου πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση Αρναουτάκη-Καλοκαιρινού, εξέδωσε σχετική ανακοίνωση για τη χθεσινή σύσκεψη, επιβεβαιώνοντας πλήρως ότι υπάρχει δέσμευση μέχρι τις 3 Απριλίου να καταθέσουν προτάσεις και υπόβαθρο στο υπουργείο Πολιτισμού και να γίνει συνάντηση με την υπουργό για το θέμα της Κνωσού και πως τον Οκτώβριο θα έρθουν στο Ηράκλειο για αυτοψία στα υπό εγγραφή μινωικά ανάκτορα της Κρήτης εμπειρογνώμονες της UNESCO, που φυσικά θα καταγράψουν την κατάσταση και θα την αξιολογήσουν στην Κνωσό. Την είδηση είχαν δημοσιεύσει η “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr στις 8/3/2024.
Η χθεσινή ανακοίνωση της Περιφέρειας Κρήτης αναφέρει σχετικά: «Σύσκεψη εργασίας πραγματοποιήθηκε σήμερα, με αντικείμενο την προετοιμασία και διαμόρφωση της πρότασης που θα παρουσιάσουν στο υπουργείο Πολιτισμού ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης και ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός, με στόχο την ένταξη της Κνωσού και των μινωικών ανακτόρων στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Στη συνάντηση, που έγινε στην αίθουσα συνεδριάσεων της Περιφέρειας Κρήτης, μετείχαν ο αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου Νίκος Συριγωνάκης, οι αντιδήμαρχοι Ηρακλείου, Τεχνικών Έργων Γιώργος Σισαμάκης και Πολεοδομίας Στέλλα Αρχοντάκη-Καλογεράκη, η γενική γραμματέας του Δήμου Μαρία Σκραφνάκη, καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες της Περιφέρειας Κρήτης του Δήμου Ηρακλείου και της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου.
Όπως επεσήμανε ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, «η συνάντηση έγινε για να προετοιμάσουμε την επίσκεψή μας στο υπουργείο Πολιτισμού, αρχές του Απρίλη, για να προχωρήσουμε τα έργα που χρειάζεται η Κνωσός για τη σειριακή εγγραφή στην UNESCO των μινωικών ανακτόρων στην Κρήτη. Είναι μια δύσκολη άσκηση στην οποία θέλουμε να έχουμε θετικό αποτέλεσμα. Συνεργαζόμαστε όλοι μαζί προς όφελος του πολιτισμού, των ανθρώπων και της κοινωνίας της Κρήτης».
Ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός σημείωσε πως «η συζήτηση αφορά κυρίως τον περιβάλλοντα χώρο της Κνωσού και όσα πρέπει να γίνουν, προκειμένου η Κνωσός, μαζί με τα άλλα μινωικά ανάκτορα, να εγγραφεί στον κατάλογο της UNESCO. Συνεχίζουμε την προετοιμασία και θα έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις που θα τεθούν υπόψη της υπουργού, με στόχο ο χώρος να αποκτήσει τη λειτουργικότητα που του αξίζει. Είναι ζητήματα που θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε στους επόμενους μήνες και όλα θα γίνουν με συναίνεση των ανθρώπων που εμπλέκονται στον ευρύτερο χώρο της Κνωσού».
